W dzisiejszym wpisie przedstawię hiszpańskie wyrażenia potoczne związane z numerami. Dowiecie się również o pochodzeniu niektórych z nich. Jeśli jesteście ciekawi, kiedy Hiszpanie „śpiewają komuś czterdziestkę”, nazywają kogoś „fajniejszym niż ósemka”, „nie widzą trójki na ośle” lub „robią sobie siódemkę”, musicie koniecznie przeczytać ten artykuł. 🙂
SER MÁS CHULO QUE UN OCHO
W dosłownym tłumaczeniu zwrot ten oznacza: „Być fajniejszym niż ósemka”. Wyrażenia tego używa się, aby określić osobę, która zachowuje się bardzo arogancko, jest zarozumiała, cwana lub bezczelna. Powiedzenie to można również zastosować w stosunku do kogoś, kto bardzo ładnie, elegancko wygląda.
Na pewno zastanawiacie się, co ma to wspólnego z liczbą osiem. Okazuje się, że ten popularny zwrot ma ciekawe pochodzenie. Aby zrozumieć jego prawdziwe znaczenie, należy wspomnieć o linii tramwajowej nr 8, która powstała w 1905 roku w hiszpańskiej stolicy.
Tramwaj ten kursował przez Madryt z Puerta del Sol do San Antonio de la Florida. Linią tą jeździli typowi „chulapos” na obchody święta San Isidro, które przypada na 15 maja. W tym dniu wagony tramwajowe oblegali Madrytczycy ubrani w charakterystyczny dla tej okazji strój.
Ludzie, którzy mieszkali w rejonie Manzanares, widząc wagony oblegane przez „chulapos”, jako pierwsi użyli wyrażenia Ser más chulo que un ocho. Z czasem zwrot stał się powszechny w całej Hiszpanii i można go usłyszeć nie tylko w Madrycie.
Fot. © EFE
Źródło: https://www.elmundo.es
Przykłady:
Alex se ha puesto su nuevo traje y va más chulo que un ocho.
Alex włożył nowy garnitur i wygląda bardzo elegancko.
Eres más chulo que un ocho. Me trataste mal aquel día. Tu comportamiento fue muy arrogante.
Jesteś bezczelny. Potraktowałeś mnie źle tamtego dnia. Twoje zachowanie było bardzo aroganckie.
SER EL/LA NÚMERO UNO
Czyli: Być numerem jeden, być najlepszym/najlepszą.
Przykład:
Mi hijo es el número uno en inglés de su clase.
Mój syn jest najlepszy z angielskiego w klasie.
SER UN CERO A LA IZQUIERDA
Zwrot ten w dosłownym tłumaczeniu brzmi: „Być zerem po lewej stronie”. Powiedzenie to oznacza: Być kompletnym zerem. Można łatwo się domyślić, że wyrażenie to ma swoje korzenie w matematyce. Kiedy umieścimy liczbę 0 na lewo od innej cyfry, nie ma to żadnego znaczenia. 1 i 01 – zero w tym przypadku jest tutaj zbędne.
Przykład:
–Por qué rompiste con tu novio?
-Porque es un cero a la izquierda.
-Dlaczego zerwałaś ze swoim chłopakiem?
-Bo jest kompletnym zerem.
NO VER TRES EN UN BURRO
Oznacza dosłownie: „Nie widzieć trójki na ośle”. Tego określenia używa się, gdy ktoś ma poważne problemy ze wzrokiem. Skąd w ogóle wzięło się to powiedzenie? Krąży na ten temat kilka wyjaśnień i nie jestem pewna, które z nich jest prawdziwe. Jedno z nich mówi, że aby poznać genezę tego wyrażenia, trzeba cofnąć się do początku XX wieku. Wówczas w Andaluzji okuliści opracowali metodę graficzną, służącą do kontroli wzroku ludności wiejskiej. Większość osób była analfabetami i nie potrafiła rozróżnić liter, więc postanowiono wykorzystać obrazki. Był wśród nich rysunek przedstawiający trzy osoby siedzące na grzbiecie osła. Okuliści zauważyli, że osoby z zaawansowaną wadą wzroku, nie byli w stanie zobaczyć, ile postaci znajdowało się na osiołku. Nie mam pojęcia, czy jest to prawdziwa teoria, ponieważ w kilku publikacjach czytałam, że wśród ekspertów i etymologów nie ma zgody co do jego pochodzenia ze względu na dużą liczbę fałszywych informacji.
Druga historia związana z tym powiedzeniem odnosi się do fragmentu z życia Jezusa z Nazaretu. W Ewangelii wg św. Mateusza wyjaśniono, że Herod, ostrzeżony przed narodzinami Mesjasza, nakazał wymordowanie wszystkich żydowskich dzieci poniżej drugiego roku życia. Po wizycie Trzech Króli anioł ukazał się świętemu Józefowi, ojcu Jezusa, prosząc go, by razem z żoną i nowo narodzonym synem, wsiedli na osła i uciekli do Egiptu. Zaskakujące byłoby więc, gdyby ludzie Heroda nie zauważyli ich, jak przekraczają Synaj na ośle.
Przykład:
Dónde éstan mis gafas? Sin ellos no veo tres en un burro.
Gdzie są moje okulary? Bez nich nic nie widzę.
CANTAR LAS CUARENTA
Wyrażenie to oznacza: „Zaśpiewać czterdziestkę”. Powiedzenie to jest synonimem nagany. Używa się go w sytuacji, kiedy chcemy kogoś skarcić za złe zachowanie. Może być też stosowane jako groźba. A dlaczego akurat czterdziestka? Pochodzenie „śpiewania czterdziestki” wywodzi się z hiszpańskiej gry karcianej Tute. Każda karta ma przypisaną określoną liczbę punktów. Te, które mają ich najwięcej to karta z koniem i królem.
Kiedy jednemu z graczy uda się zebrać te karty, zdobywa czterdzieści punktów. W tym przypadku trzeba poinformować o tym pozostałych graczy. Śpiewać w tym kontekście oznacza głośno mówić. „Śpiewanie czterdziestki” jest zagrożeniem dla innych graczy, ponieważ oznacza ich przegranę.
Przykład:
Niños, dejad de pelear! Mereceis que os cante las cuarenta.
Dzieci, przestańcie się kłócić! Chyba zasługujecie na naganę.
CADA DOS POR TRES
Zwrot oznacza: „Dwa razy na trzy”. Używa się go do określenia czegoś, co zdarza się bardzo często.
Na temat jego pochodzenia istnieją różne teorie. Być może wynika z faktu statystycznego prawdopodobieństwa, że jakieś zdarzenie będzie się powtarzać lub występować regularnie (coś zdarzy się dwa razy na trzy).
Również prawdopodobne jest, że geneza tego zwrotu związana jest z kubańskim tańcem chachachá, który pojawił się w połowie lat pięćdziesiątych. Podczas tańca podąża się za rytmem: „dwa, trzy, chachachá”.
Przykład:
Llamo a mi madre cada dos por tres.
Bardzo często dzwonię do mojej mamy.
TRES CUARTOS DE LO MISMO
W dosłownym tłumaczeniu brzmi: „Trzy ćwiartki tego samego”. Wyobraźcie sobie sytuację, kiedy ktoś coś mówi o danej osobie, a równie dobrze odnosi się to do niej samej. O to właśnie chodzi w tym powiedzeniu.
Przykład:
Me critica porque siempre llego tarde, pero él hace tres cuartos de lo mismo.
Krytykuje mnie, że zawsze się spóźniam, ale on robi to samo.
AL CIEN POR CIEN
Wyrażenie to oznacza: Robić coś sto na sto, od początku do końca, na sto procent.
Przykład:
Cuando trabajo, lo hago al cien por cien.
Kiedy pracuję, robię to na sto procent.
CHOCAR ESOS CINCO
Czyli: Przybić piątkę.
Przykład:
Eres un campeón. Choca esos cinco.
Jesteś mistrzem. Przybij piątkę.
HABER CUATRO GATOS
Chociaż zwrot ten dosłownie oznacza, że „są tylko cztery koty”, zanim zaczniemy rozglądać się za kotami, trzeba poznać jego prawdziwe znaczenie. Sólo hay cuatro gatos powiemy wtedy, gdy w jakimś miejscu jest bardzo mało ludzi. Ciekawe jest pochodzenie tego wyrażenia. Czy wiecie, że osoby urodzone w Madrycie nazywa się kotami? Ale nie wszystkie. Okazuje się, że tak naprawdę prawdziwych „gatos” jest o wiele mniej. Aby zasłużyć sobie na miano madryckiego kota, nie tylko trzeba urodzić się w hiszpańskiej stolicy. Rodzice i dziadkowie również muszą pochodzić z Madrytu. Dlatego powiedzenia z „czterema kotami” używa się, kiedy mamy na myśli, że gdzieś jest tylko garstka ludzi.
Przykład:
Hoy hace 40 grados. Qué calor! Por eso en la calle hay sólo cuatro gatos.
Dzisiaj jest 40 stopni. Ale gorąco! Dlatego na ulicy jest bardzo mało ludzi.
HACERSE UN SIETE
W dosłownym tłumaczeniu wyrażenie brzmiałoby: „Zrobić sobie siódemkę”. Tak naprawdę oznacza: Rozedrzeć sobie ubranie, zrobić dziurę w ubraniu.
Przykład:
Maldita sea! Acabo de hacerme un siete en la falda nueva.
Niech to szlag! Właśnie rozdarłam sobie nową spódnicę.
DAR IGUAL OCHO QUE OCHENTA
Zwrot oznacza dosłownie: „Obojętna ósemka czy osiemdziesiątka”. Używa się go, gdy ktoś w ogóle nie przejmuje się daną sprawą, która w rzeczywistości nie powinna być mu obojętna.
Przykład:
Conduce borracho y le da igual ocho que ochenta. Ojalá le pare la policía y se va a enterar!
Prowadzi samochód pijany i wszystko mu jedno. Oby zatrzymała go policja, to się doigra!
SEGUIR EN SUS TRECE
Tłumaczenie tego powiedzenia brzmi: „Trzymać się swojej trzynastki”, „podążać za swoją trzynastką”. Używa się go w celu określenia upartej postawy. Seguir en sus trece to stać przy swoim zdaniu, stać twardo na swoim stanowisku, kiedy nic nie jest w stanie tego zmienić.
Pochodzenie tego wyrażenia pochodzi od papieża Benedykta XIII (Pedro Martínez de Luna y Pérez de Gotor, urodzonego w Saragossie), lepiej znanego jako Papa Luna, który został wybrany na papieża w 1394 roku.
5 listopada 1414 roku rozpoczął się sobór w Konstancji, podczas którego abdykowało trzech papieży (jeden prawdziwy i dwaj antypapieże, w tym Benedykt XIII). Jednak ten nadal upierał się, że jest jedynym prawowitym papieżem. Nie mogąc zrezygnować z pontyfikatu, udał się na emeryturę do zamku Peñíscola (Castellón) i nie przestawał powtarzać frazy „papa sum et XIII” (jestem trzynastym papieżem). W słowach wypowiadanych przez antypapieża ma źródło powiedzenie „Trzymać się swojej trzynastki”.
Przykład:
Soy muy cabezota. Siempre sigo en mis trece.
Jestem bardzo uparta. Zawsze stoję przy swoim.
SER UNO DE TANTOS
Czyli: być jednym z wielu, kimś, kto w danej dziedzinie nie wyróżnia się niczym szczególnym.
Przykład:
Este cantante no me gusta mucho. Es uno de tantos.
Nie lubię za bardzo tego piosenkarza. Niczym się nie wyróżnia.
IR A CIEN/PONER A CIEN
Wyrażenie to ma kilka znaczeń i zależy od kontekstu.
Ir a cien może oznaczać: iść lub jechać bardzo szybko.
Poner a cien używa się w dwóch przypadkach:
- kiedy ktoś się nam bardzo podoba (zwrot ten może również mieć wydźwięk seksualny),
- w sytuacji, gdy coś lub ktoś doprowadza nas do szału.
Przykłady:
Hoy he levantado tarde y fui a cien al trabajo.
Dziś późno wstałam i jechałam szybko do pracy.
Me pone a cien, cuando mis hijos no me hacen caso.
Strasznie mnie wkurza, kiedy moje dzieci się mnie nie słuchają.
Has visto esa chica? Qué tía buena! Me pone a cien.
Widziałeś tę dziewczynę? Ale laska! Bardzo mi się podoba.
NI A LA DE TRES
Tego zwrotu używa się, gdy mamy na myśli coś bardzo trudnego lub niemożliwego do wykonania.
Przykład:
–Has aprobado el examen?
-Ni a la de tres. Fue muy difícil y no he estudiado suficiente.
-Zdałeś egzamin?
-Zapomnij! Był bardzo trudny, a ja nie uczyłem się wystarczająco.
Przychodzą wam do głowy inne hiszpańskie zwroty związane z numerami? 🙂
