W związku ze zbliżającym się okresem świąt wielkanocnych przygotowałam artykuł przedstawiający hiszpańskie wyrażenia potoczne pochodzenia religijnego, które związane są z Wielkanocą. Hiszpanie bardzo często używają tych popularnych powiedzeń. Niektóre z nich mają ciekawe pochodzenie.
LLORAR COMO UNA MAGDALENA – płakać jak Magdalena
Zwrot ten odnosi się do Marii Magdaleny, która w Biblii utożsamiana jest z pewną grzesznicą. Skruszona płacze, żałując za swoje grzechy. Stąd właśnie wzięło się to powiedzenie. „Płacz Magdaleny” to płacz intensywny, gwałtowny, niepohamowany, który trudno powstrzymać.
DE PASCUAS A RAMOS – od Wielkanocy do Niedzieli Palmowej
El Domingo de Ramos to po hiszpańsku: „Niedziela Palmowa”. Zwrotu tego używa się, aby określić coś, co bardzo długo trwa lub coś, co zdarza się bardzo rzadko.
SER UN JUDAS – być Judaszem
Według Nowego Testamentu Judasz Iskariota był jednym z apostołów. W zamian za 30 srebrników zdradził Jezusa, ujawniając miejsce, w którym się znajdował, co przyczyniło się do jego uwięzienia, a następnie ukrzyżowania. Po tym zdarzeniu Judasz popełnił samobójstwo. „Być Judaszem” oznacza więc być zdrajcą, osobą fałszywą.
LLEVAR UNA CRUZ – nieść krzyż
Według Biblii Jezus przed śmiercią zmuszony był do dźwigania ciężkiego, drewnianego krzyża, na którym następnie został ukrzyżowany. Dlatego mówi się, że każdy z nas niesie w swoim życiu jakiś krzyż i podobno dane jest nam tyle, ile zdołamy udźwignąć. Zwrot ten odnosi się zazwyczaj do czegoś negatywnego, trudnego, z czym musimy się zmierzyć.
LAVARSE LAS MANOS – myć ręce
A raczej umywać ręce, czyli ignorować jakiś problem, nie chcąc mieć z nim nic wspólnego. Genezy tego powiedzenia można doszukać się w zdarzeniu związanym ze sprawą odpowiedzialności za śmierć Jezusa. Według Ewangelii Poncjusz Piłat po zatwierdzeniu wyroku na Chrystusie, umył ręce. Zrobił to przed tłumem, który domagał się ukrzyżowania oskarżonego. Gestem tym chciał pokazać, że nie zgadza się z wyborem zgromadzonych, i tym samym chciał uwolnić się od bycia winnym za śmierć Jezusa.
ESTAR HECHO UN CRISTO – stać się Chrystusem
Po całej okropnej męce, którą przeszedł Jezus, na końcu ukrzyżowano go, zadając mu rany i przybijając do głowy cierniową koronę. Zwrot Estar hecho un Cristo, czyli „stać się Chrystusem” może odnosić się zarówno do ludzi, jak i rzeczy. Oznacza np. coś, co jest w opłakanym stanie. Wyrażeniem tym określa się również człowieka wyczerpanego, zmęczonego. W Polsce powiedzielibyśmy, że ktoś wygląda „jak z krzyża zdjęty”.
ESTAR PASANDO UN CALVARIO – przechodzić przez męki
Zwrot ten odnosi się do cierpienia Jezusa na krzyżu. Słowo calvario w tym zwrocie ma związek z górą Kalwaria, na której ukrzyżowano Jezusa. Wyrażenie to oznacza: zmagać się z przeciwnościami, nieszczęściami, przechodzić przez trudności.
LA PROCESIÓN VA POR DENTRO – procesja wchodzi do środka
Wyrażenia tego używa się do określenia osoby, która z jakiegoś powodu bardzo cierpi, ale tego nie okazuje, ukrywa swoje emocje. Źródło tego zwrotu można znaleźć w długich przygotowaniach procesji na czas Wielkiego Tygodnia w Hiszpanii, które następnie ze względów meteorologicznych muszą zostać odwołane. W takim przypadku uroczystości odbywają się w kościołach, co nie oddaje ich prawdziwej atmosfery i emocje, z jakimi są one zawsze obchodzone, nie są tak ogromne, jak na ulicy.
METER EL DEDO EN LA LLAGA – dotknąć do żywego
Zwrot ten dosłownie oznacza: „wetknąć palec w ranę, wrzód”, czyli używając polskiego zwrotu: „dotkąć do żywego”. Ma to jednak przenośne znaczenie. Chodzi o poruszanie jakiegoś problematycznego tematu. Mówi się wtedy, że trafiamy w czyjś czuły punkt, który jest dla tej osoby szczególnie trudny bądź bolesny. A jaki ma to związek z Wielkanocą? Według Biblii Św. Tomasz podczas spotkania z Jezusem Zmartwychwstałym, nie wierzył w jego zmartwychwstanie, więc Jezus pokazał mu rany na ciele i postawił warunek, że gdy tylko ich dotknie własnym palcem, uwierzy.
MÁS CONTENTO QUE UNAS PASCUAS – szczęśliwszy niż Wielkanoc
Pascuas z hiszpańskiego oznacza: „Wielkanoc”. Chociaż Hiszpanie nie mają w zwyczaju składać sobie szczególnych życzeń w ten świąteczny czas, można spotkać się z powiedzeniem: Felices Pascuas!, czyli „Radosnej Wielkanocy”. Más contento que unas Pascuas oznacza być szczęśliwym, usatysfakcjonowanym. Nie znam dokładnego pochodzenia tego wyrażenia, ale wydaje mi się, że chodzi po prostu o to, że Wielkanoc to mimo wszystko, bardzo radosny czas. Symbolizuje bowiem nowe życie, nowy początek.
Z tej okazji życzę Wam wszystkim radości, która zawsze przychodzi po smutku, a przede wszystkim nowego startu, nowego spojrzenia, nowego myślenia. Pozytywnego myślenia!
Spotkaliście się z tymi wyrażeniami? Znacie inne, podobne powiedzenia pochodzenia religijnego?
